Uznano, że konieczne jest doprecyzowanie zasad, na jakich przekazywany jest obecnie 1 procent podatku dochodowego dla OPP (Organizacje Pożytku Publicznego). W związku z tym do Sejmu trafił projekt nowelizacji ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie, który został uchwalony.

Nowelizacja ustawy została opracowana przez sejmową podkomisję stałą do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi (OPP). Do jakich zmian muszą przywyknąć Organizacje Pożytku Publicznego? Przede wszystkim Organizacje Pożytku Publicznego nie mają według noweli możliwości przekazania otrzymanych w ramach 1 procenta pieniędzy przekazać dalej, na przykład innym organizacjom, które nie kwalifikują się do możliwości ubiegania o pieniądze podatników. Takie rozwiązanie ma ukrócić proceder pozyskiwania przez OPP zakwalifikowane do możliwości ubiegania się o 1 procent, pozyskiwania środków finansowych dla innych przedsiębiorstw czy stowarzyszeń. Zakaz ten z pewnością wpłynie na finanse wielu Organizacji Pożytku Publicznego, ponieważ często – zbierając pieniądze dla innych firm – pobierały one z tego tytułu opłaty, na przykład pod postacią rocznych składek członkowskich.

Kolejną zmianą, w gruncie rzeczy bardzo istotna i mającą wpływ na finanse OPP, ma być zakaz tworzenia programów komputerowych, które umożliwiają tworzenie zeznań rocznych. Obecnie coraz większa liczba podatników wypełnia roczne zeznania podatkowe (a tym samym przekazuje swoje finanse w ramach 1 procenta Organizacjom Pożytku Publicznego) drogą Internetową. Kiedy wypełniony formularz jest już gotowy do wydrukowania albo przesłania, programy automatycznie wpisują dane konkretnej organizacji, na rzecz której ma zostać przekazany 1 procent podatku dochodowego. Zmiany w ustawie mają dotyczyć oczywiście tylko programów, które stosują taki proceder. Projekt nowelizacji ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie zakłada zakaz tworzenia tego typu programów. Podatnik musi bowiem posiadać wybór i sam decydować o tym, która organizacja ma zostać wsparta przez jego finanse.

Finanse OPP mają być również bardziej przejrzyste. Chodzi o to, że organizacje będą musiały szczegółowo wyodrębnić finanse uzyskane w ramach 1 procenta. Będą one również zobowiązane do rozpisania osobno przychodów i rozchodów w ramach 1 procenta. Chodzi o to, aby Organizacje Pożytku Publicznego mogły szczegółowo przedstawić, jaka kwota wpłynęła na ich konto bankowe w ramach przekazanego 1 procenta podatku dochodowego i na jakie cele przeznaczyły zdobyte tym sposobem środki finansowe.

A co z OPP, które utraciły status Organizacji Pożytku Publicznego, ale mimo to podatnicy przekazali im swój 1 procent podatku dochodowego? Nowelizacja ustawy przewiduje, że finanse zgromadzone w takiej sytuacji mają być przekazywane na konto Funduszu Wspierania OPP. Pieniądze zgromadzone w ten sposób mają być rozdysponowane na wspieranie Organizacji Pożytku Publicznego w trybie otwartego konkursu ofert. Co istotne, na konto Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego mają trafiać również środki finansowe zgromadzone od organizacji, które przychody z 1 procenta podatku dochodowego przeznaczyły na cele niezgodne z ustawą.

Jak widać, zmian szykuje się wiele. Sejmowa podkomisja uważa jednak, że wprowadzenie zmian jest konieczne. Przykładowo, tylko w 2014 roku (z tytułu środków zgromadzonych w ramach 1 procenta podatku dochodowego za rok 2013) organizacje Pożytku Publicznego otrzymały niemal 508 milionów złotych. W sumie środki finansowe zgromadzone w ramach 1 procenta podatku trafiły do ponad 7,4 tysięcy organizacji.

Magdalena Paluch
Dział Analiz WGN