Zapis bankowy to dyspozycja za pomocą której określa się, co ma się stać z majątkiem zgromadzonym na rachunku bankowym w przypadku śmierci właściciela tego rachunku. Zapis bankowy daje możliwość ominięcia przepisów prawa spadkowego, które związane jest z zachowkiem oraz dziedziczeniem ustawowym.

Co powinniśmy wiedzieć na temat zapisu bankowego? Przede wszystkim tego rodzaju dyspozycji wkładem finansowym na rachunku bankowym może dokonać wyłącznie osoba będąca właścicielem tego rachunku bankowego. Może być to rachunek oszczędnościowy, jak również lokata oszczędnościowa. Przy dokonywaniu zapisu bankowego należy pamiętać również o zastrzeżeniu, że dyspozycja majątkiem zgromadzonym na rachunku bankowym na wypadek śmierci nie może zostać dokonana ze wspólnych rachunków, dla przykładu z rachunku małżeńskiego. Jeśli bowiem pieniądze zgromadzone na rachunku bankowym należą do wspólnego majątku, wówczas potrzebna jest zgoda małżonka na to, aby wyznaczone osoby mogły dziedziczyć majątek.

W zapisie bankowym osoba będąca właścicielem rachunku bankowego ma możliwość wskazania, komu bank ma wypłacić zgromadzone na rachunku pieniądze. Majątek zostanie oczywiście przekazany osobie dziedziczącej dopiero w momencie śmierci posiadacza rachunku bankowego.

Na wstępie zaznaczyliśmy, że zapis bankowy, podobnie jak każda inna instytucja, posiada pewne ograniczenia. Należy do nich wysokość kwoty, która zostanie przekazana osobie dziedziczącej po śmierci właściciela rachunku bankowego. Kwota ta nie może być bowiem wyższa, niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie, przypadające aktualnie na ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku bankowego.

Bardzo ważną kwestią jest fakt, że pieniądze przekazane spadkobiercy z tytułu zapisu bankowego nie wchodzą do spadku po właścicielu tego rachunku. Niemniej jednak przekazana kwota podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Co bardzo ważne, jeśli posiadacz rachunku bankowego objętego zapisem bankowym umrze, bank będzie zobowiązany do wypłacenia z tego rachunku sumę, jaka została wydana na koszty pogrzebu. Pieniądze są wówczas wypłacane osobie, która przedłoży bankowi rachunki potwierdzające wysokość poniesionych kosztów. Należy przy tym pamiętać, że kwota ta nie może przekraczać sumy zgromadzonej na rachunku oszczędnościowym zmarłego.

W jaki sposób można więc dokonać zapisu bankowego? Właściciel rachunku powinien złożyć w banku na piśmie stosowne oświadczenie. Zazwyczaj każdy bank posiada swój własny wzór takiego dokumentu, który udostępnia posiadaczowi rachunku na jego wniosek. Jeśli bowiem posiadacz rachunku nie złoży w banku zapisu bankowego, majątek zgromadzony na jego rachunku bankowym będzie podlegał normalnym zasadom dziedziczenia.

Jeżeli na przestrzeni lat posiadacz rachunku bankowego zmieni zdanie odnośnie osób dziedziczących jego majątek z rachunku, może oczywiście dokonać zmian w zapisie bankowym. Będzie wówczas mógł zarówno wykreślić, jak i dopisać spadkobierców.

Jak widać, zapis bankowy to bardzo wygodne narzędzie, dzięki któremu możemy wskazać, komu konkretnie bank ma przekazać zgromadzone na naszym rachunku bankowym środki finansowe.

Podsumowując, zapis bankowy musi być dokonany na piśmie i złożony w banku. Najczęściej każdy bank posiada swój własny, wewnętrzny wzór takiego dokumentu. Przepisywana w zapisie kwota nie może przekraczać dwudziestokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jakie przypada na ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku bankowego. Zapis bankowy może również zostać w każdym momencie zmieniony przez posiadacza rachunku.

Magdalena Paluch
Dział Analiz WGN