W trackie ostatnio odbywającego się XIV Europejskiego Kongresu Gospodarczego jednym z tematów poruszonych podczas spotkań ekspertów była aktualna sytuacja rynku najmu. Zaproszeni paneliści jednogłośnie wypowiadali się o topniejącej liczbie ofert mieszkań na wynajem oraz przyglądali się temu w jaki sposób i czy w ogóle można odpowiedzieć na potrzeby rynku. To co jeszcze trzy lata temu mogliśmy określić jako sytuację stabilną uległo zmianie po tym jak zmierzyliśmy się z pandemią doszła, sytuacja geopolityczna która wywróciła nie tylko rynek nieruchomości o 180C.
Spis treści:
Pandemia - remodeling na rynku najmu mieszkań.
Biura na wynajem także przeszły rewolucję w trakcie ostatnich dwóch lat.
Najem mieszkań okazjonalny a dzisiejsze realia.
Sytuacja w sektorze najmu mieszkań-podsumowanie pierwszego kwartału.
Co przyniesie nam jutro ?
Ostatnie dwa lata na rynku mieszkań na wynajem.
Jednym ze skutków pandemii, z którą mierzyliśmy się od roku 2020 był drastyczny spadek osób zainteresowanych ofertą mieszkań na wynajem. Ścisłe związane było to ze zmianą stylu życia a co za tym idzie i pracy, znaczna część osób przeszła na tryb pracy zdalny co w rzeczywistości oznacza, iż osoby, które dotychczas wynajmowały mieszkania do celów służbowych w okresie 2021-2021 powracały do miejsc stałego zamieszkania. Kolejną grupa społeczną która przyczyniła się do tego, iż sytuacja w sektorze najmu uległa ogromnemu spadkowi byli studenci, którzy jak wypowiadali się eksperci właściwe w 99 proc powrócili do domów rodzinnych i tym samym wypowiedzieli umowy najmu lokali. Dlatego też w tym okresie (2020-2021) notowaliśmy ok 30 proc spadek cen mieszkań na wynajem, niektórzy właściciele mieszkań sami decydowali się obniżyć ceny swoich nieruchomości, aby tylko znalazł się najemca. Sytuacja wróciła do normy we wrześniu 2021 jednak tylko na chwilę, ponieważ wraz z początkiem roku i działaniami geopolitycznymi nastąpił duży, niespodziewany wstrząs w tym sektorze.
Zdjęcie pochodzi z oferty WGN:mieszkania na wynajem
Czy biura podzieliły los mieszkań na wynajem?
Rynek nieruchomości odczuł zawirowania nie tylko w segmencie najmu mieszkań również biura w znaczący sposób odczuły lata 2020-2021. Większość firm wynajmujących powierzchnię, szczególnie w dużych aglomeracjach nie przedłużała lub w wyraźny sposób zmniejszała wynajmowane metraże. Korporacje wysyłając swoich pracowników na tryb pracy zdalnej lub w kolejnym etapie na hybrydowy nie potrzebowały już takich metraży i takich udogodnień jak wspólne pokoje relaksu zwane chillout zone, wspólne kuchnie etc. Nie bez znaczenia jest także fakt, iż pracownicy przyzwyczaili się do tego, iż wykonują swoje obowiązki zawodowe z domów, daje to poczucie większej swobody i możliwość gospodarowania czasem w bardziej elastyczny sposób. Szacuje się, iż dziś ok 70 proc firm powróciło do charakteru pracy z przed czasów pandemii pozostałe kontynuują model pracy hybrydowej. Właściciele biur podkreślają, iż decyzje o wynajmie znacząco się wydłużyły po drugim kwartale 2020 roku, również przygotowanie powierzchni biurowych do aktualnych warunków bezpieczeństwa pracy zajmuje dużo więcej czasu niż wcześniej. Zaobserwować można także znaczący spadek w budownictwie inwestycji o charakterze biurowym w Warszawie np. jest to połowę mniejsza liczbna aniżeli przed laty, wrocławski rynek taż wyhamował w tym sektorze.
Zabezpieczania w umowach przy najmie lokali.
Alternatywną która zabezpiecza wynajmującego było powstanie umowy najmu okazjonalnego min. umożliwia on natychmiastową eksmisję najemcy w przypadku, kiedy umowa się kończy lub najemca nie spełnia określonych w niej zapisów. Ważną zmianą, która została wprowadzona do umowy była konieczność wskazania przez najemcę adresu, na który w przypadku zakończenia jej trwania będzie mógł się wyprowadzić. W przeciwieństwie do zwykłej umowy nie chroni ona lokatora przed eksmisją w okresie zimowym, który trwa od 1 listopada do 31 marca, nie ma także odstępstw w przypadku stanu zdrowia czy też wieku najemcy. Umowa zawierana jest w formie aktu notarialnego, na okres nie dłuższy niż 10 i winno w niej zawrzeć się oświadczenie, w którym przyszły lokator dobrowolnie podda się egzekucji oraz zobowiąże się do opróżnienia i opuszczenia lokalu po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy.
Sytuacja jednak ulega zmianie w wyniku działań geopolitycznych mających miejsce za wschodnią granicą od ponad dwóch miesięcy, w wyniku wsparcia w dniu 14.03.2022 została wprowadzona ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, reguluje ona kwestie posiadania lokalu w przypadku, do którego miałyby wyprowadzić się wynajmujący. Dotyczy to tylko jednie osób, które w wyniku prowadzanych działań wojennych zmuszone były opuścić teren Ukrainy.
Zdjęcie pochodzi z oferty WGN:mieszkania na wynajem
W bazie całego kraju postało 10 proc ofert mieszkań na wynajem.
Według ostatnich danych które min. były omawiane podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach na rynku nieruchomości jest obecnie tylko 10proc mieszkań na wynajmem. Wynikiem tego jest geopolityczna sytuacja za naszą wschodnią granicą, duża fala osób przybywających z Ukrainy przybyła z zamiarem wynajmu lokalu, to bardzo duże zainteresowanie spowodowało także spory wzrost cen wynajmu średnio o ponad 25 proc. Największe wzrosty cenowe zanotowano we Wrocławiu i Warszawie, które w wyniku aktualnych wydarzeń uznawane są za centra ukraińskiej emigracji. Trochę inną sytuację możemy zaobserwować w miastach bliżej wchodu Polski, Kraków, Radom, Rzeszów, gdzie ceny mieszkań utrzymały się na tym samym poziomie a wynajmujący wręcz nic chcą ich podnosić z uwagi na sytuację w jakiej znaleźli się uchodźcy. Eksperci mówią jednogłośnie, iż potrzebna jest bardzo duża liczba lokali z przeznaczeniem na najem długoterminowy, ponieważ niestety rynek stracił swoją wyporność a popyt nadal rośnie. Pewna część właścicieli mieszkań wycofała swoje lokale z rynku ofert na wynajem, gdyż udostępniła je uchodźcom za darmo lub z perspektywą otrzymania rządowego wsparcia. Zgodnie z specustawą osoby, które przyjęły pod swój dach uchodźców mogą liczyć na refinansowanie w wysokości 40 złotych na osobę niestety jak wskazują ostatnie dane proces ten idzie bardzo wolno z uwagi na szereg przepisów administracyjnych.
Zdjęcie pochodzi z oferty WGN:mieszkania na wynajem
Prognozy dla sektora najmu mieszkań.
Analizując aktualną sytuację na rynku mieszkań na wynajem warto wziąć pod uwagę fakt, iż w szybkim tempie rosną stopy procentowe, zdolność kredytowa Polaków maleje od końcówki zeszłego roku w drastycznie szybkim tempie a ceny materiałów budowlanych wzrosły o ok 200proc. Dlatego też trend na najmem lokali może stać się w obecnej rzeczywistości bardziej koniecznością aniżeli wyborem dla dużej grupy konsumentów. Na dziś nikt nie jest w stanie jeszcze ocenić jak dużo i jak długo stawki czynszów nieruchomości z segmentu najmu będą rosnąć na pewno jest to ściśle powiązane z działaniami za naszą wychodnią granicą. Fundacja Rynku Najmu szacuje, iż w budowie i przygotowaniu jest około 26 tysięcy lokali na wynajem, w posiadaniu inwestorów instytucjonalnych ma być ich ok 93 tyś. Dodatkowo na rynek trafiać będą nieruchomości od prywatnych właścicieli, którzy zakupywali je z zamysłem wynajmu od deweloperów w dużych aglomeracjach. Według bardzo wstępnych prognoz sytuacja na rynku nieruchomości może ulec stabilizacji dopiero w okresie dwóch lat (2024), kiedy to uspokoi się galopująca inflacja, wskaźniki stóp procentowych osiąganą stabilniejszy poziom a wszystko to przyczyni się do zwiększania dostępności kredytów hipotecznych dla Polaków.
Roksana Białecka-WGN Nieruchmości