Często słysząc, że dziedziczymy jakąś nieruchomość, na przykład mieszkanie albo dom, jesteśmy zadowoleni. Dopiero później, gdy emocje nieco opadną zastanawiamy się, jak nie utonąć w morzu formalności i kruczków prawnych. Dziedziczenie ma być jednak prostsze. Już teraz wprowadzone zostały pewne udogodnienia, które mają sprawić, że szybciej przebrniemy przez proces dziedziczenia. Czego możemy spodziewać po obecnym prawie spadkowym?

Przede wszystkim projekt nowelizacji kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego w zakresie prawa spadkowego ma zakończyć temat dziedziczenia długów w przypadku przyjęcia majątku, jakim jest na przykład mieszkanie albo apartament. Do niedawna, jeśli chcielibyśmy przyjąć odziedziczoną nieruchomość, jako spadkobiercy przyjmowalibyśmy również długi. Dotyczy to oczywiście wyłącznie sytuacji, kiedy rzeczywiście dziedziczymy na przykład zadłużone mieszkanie. Od pewnego czasu możemy zdecydować, czy chcemy dziedziczyć nieruchomość z wprowadzonym dobrodziejstwem inwentarza, czy też nie. Na podjęcie tej decyzji mamy 6 miesięcy. Jeśli po upływie tego czasu nie podejmiemy żadnych decyzji, musimy liczyć się z tym, że automatycznie odziedziczymy dane mieszkanie wraz z dobrodziejstwem inwentarza. W pierwszej kolejności należy zatem pamiętać o tym, aby przestrzegać wszelkich obowiązujących terminów. Z tak na pozór błahej sprawy, jaką jest podjęcie decyzji odnośnie tego, czy chcemy przyjąć odziedziczone nieruchomości czy też nie, może zrobić się całkiem poważny problem.

W testamentach pojawił się również zapis windykacyjny. Umożliwia on zapisanie w spadku konkretnych przedmiotów wybranym osobom. Tym sposobem możemy przepisać w spadku dom jednorodzinny córce, albo mieszkanie kuzynowi. Wcześniej prawo spadkowe nie przewidywało możliwości takiego swobodnego zapisywania w spadku nieruchomości i innych rzeczy. Niewątpliwie jest to bardzo duże udogodnienie. Co ważne, zapis windykacyjny może być ujęty wyłącznie w testamencie, który będzie miał formę aktu notarialnego. Osoby spisujące testament muszą o tym pamiętać, w przeciwnym razie ich wola zapisana na papierze, lecz nie potwierdzona notarialnie, nie będzie brana pod uwagę.

Kolejną zmianą jest instytucja zachowku. Dzięki niej mamy możliwość zapisania w testamencie na przykład prowadzoną przez nas firmę swoim dzieciom. To duża zmiana umożliwiająca dalsze prowadzenie rodzinnego biznesu członkom rodziny osoby, która spisała testament.

Proces dziedziczenia jest w Polsce niestety dość skomplikowany. O ile początkowo możemy być bardzo zadowoleni z faktu odziedziczenia domu, mieszkania czy innych przedmiotów czy nieruchomości, o tyle w późniejszym czasie często mamy problem z tym, jak dziedzicząc nie wpaść na przykład w finansowe tarapaty. Sprawa jest jeszcze w miarę jasna, kiedy został spisany testament. O wiele gorzej przedstawia się sytuacja, kiedy mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym czy na przykład brakiem testamentu. W takich sytuacjach musimy liczyć się z szeregiem problemów, między innymi procedur formalnych czy procedur sądowych.

Projekt dotyczący zmian w kodeksie cywilnym i prawie spadkowym przewiduje jeszcze kilka innych, istotnych zmian. Wszystkie one mają stanowić ułatwienie w procesie dziedziczenia nieruchomości typu mieszkania, domy, apartamenty a także wszelkie inne rzeczy.

Magdalena Paluch
Dział Analiz WGN