Na to pytanie akurat mogę odpowiedzieć z autopsji, obsługuję główny numer telefonu naszego biura WGN w Krakowie i to do mnie w pierwszej kolejności dzwonią klienci poszukujący. Bardzo często, w porównaniu do zeszłego roku dzwonią klienci szukający terenów inwestycyjnych, niewielkich magazynów. Dotyczy to głównie firm z segmetu średnich podmiotów.
Co do dużych obiektów magazynowo - przemysłowych akurat w samym Krakowie niewielu klientów szuka. Zdarza się , że klienci pytają o takie obiekty do 10 km od Krakowa.
Odnośnie biurowców, to bardzo dużo buduje się ich w Krakowie. Powstają nowoczesne kompleksy biznesowe. Z tych już istniejących miałam przyjemność w ostatnim czasie prezentować dużej amerykańskiej firmie z branży IT 800 m 2 powierzchni biurowej w biurowcu Diamante Plaza i Zabłocie Business Park.
Oczywiście wyposażone były w nowoczesne technologie, budynki przystosowane były do różnej aranżacji tak, aby móc oferować zarówno wydzielone powierzchnie biurowe jaki i otwartą przestrzeń tzw. "open space". Ilość stale powstających biurowców w Krakowie jest odpowiedzią na stałe zainteresowanie klientów, szukających tutaj siedziby dla swoich firm.
Czy widać różnice w ilości najemców? Czy jest ich więcej niż rok czy trzy lata temu?
Prawie każdy nowo powstający budynek biurowy ma na parterze wydzielone lokale użytkowe. Lokale te są atrakcyjne, przeważnie od 50 m2 wzwyż. Mogą być przeznaczone pod sklepy, gastronomie, żłobek ( najczęstsze telefony w Krakowie ) itp. Przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w Krakowie jest bardzo dużo, zapotrzebowanie na takie średniej wielkości lokale jest zatem znaczące. Czynsz najmu w takim 100 metrowym lokalu wynosi średnio w zależności od lokalizacji od 5000 zł do 12000 zł. Z obserwacji wynika, że pośród wszystkich kategorii nieruchomości komercyjnych najprężniej rozwijaja się segment powierzchni biurowych. Z każdym rokiem zwiększa się zarówno podaż jak i popyt.
Z Pani obserwacji wynika, że jest duże zapotrzebowanie na średniej wielkości lokale, a jak to się przekłada na rodzaj zawieranych umów? Więcej jest zainteresowanych wynajmem czy kupnem?
Miażdżąca większość umów zawierana jest na najem. Nieraz podczas pracy klienci pytą o możliwość wykupu lokalu po kilku latach. W ostatnim czasie wiele podmiotów oprócz swojej działalności dodatkowo inwestuje w lokale użytkowe. Jest to zauważalny trend nie tylko na rynku krakowskim. Mam takich partnerów biznesowych, którzy kupują od developera lokale i zdarza się, że zanim lokale zostaną oddane do użytku już mają najemców. Często realizujemy transakcje sprzedaży lokali na rynku wtórnym. Przykładowo cena za lokal użytkowy w dzielnicy Podgórze w Krakowie za 38 m2 wynosi 420 000 zł, najem miesięczny 2700 zł, zwrot z inwestycji 7,7% w skali roku - żaden bank nie da takiego oprocentowania na lokacie. Lokal ten był wystawiona na sprzedaż tylko przez dwa tygodnie.
Rynek w ciągu kilku ostatnich lat bardzo się rozrósł, jakie wg Pani są perspektywy dla tego segmentu? Czy można zauważyć jakieś wiodące trendy?
Uważam, że warto inwestować w lokale użytkowe, bo jest na nie duży popyt. Polacy są ludźmi przedsiębiorczymi i kreatywnymi, dlatego zawsze będą potrzebować przestrzeni na swoją działalność. Natomiast duże korporacje zawsze będą poszukiwać dużych, a co ważne, nowoczesnych biurowców z zapleczem gastronomicznym, wypoczynkowym, przedszkolem / żłobkiem itp. Duże miasta jak Warszawa, Kraków, Wrocław czy Trójmiasto zawsze będą ściągać znaczące koncerny, w tym z rynku międzynarodowego. W Krakowie swoje siedzimy mają zagraniczne firmy m.in.: IBM, MICROSOFT, GOOGLE.
Od pewnego czasu na rynku zauważam nowy trend - coworking przestrzeni biurowych - miejsca pracy, rekreacji, gastronomii, fitnessu w jednym miejscu. To przeważnie wyposażone w nowoczesne technologie, designerskie pod względem wystroju małe przestrzenie, biura na wynajem służące do wspólnej pracy. To miejsca kontaktu z innymi twórczymi ludźmi, którzy nie chcą samotnie pracować w domu. Wynajem można dopasować do indywidualnych potrzeb - na godziny, dni itp. To też świetna propozycja dla młodych przedsiębiorców,którzy nie muszą inwestować w swoje siedziby, a do spotkań wynajmują profesjonalne biura. Tak więc jest to jeden z wielu rozwijających się trendów na rynku.
Zauważam też, że wiele starszych biurowców o niższej klasie w ostatnim czasie przechodzi gruntowne remonty zwiększając atrakcyjność a co więcej podnosząc swój standard. Tendencja ta jest wymuszana dużą konkurencyjnością w podaży powierzchni biurowych na wynajem i cieszę, się że powierza się nam takie oferty.
ZOBACZ LOKALE BIUROWE NA WYNAJEM
Z Katarzyną Święcińską - ekspertem WGN rozmawiała Sandra Wolna- redaktor naczelna wgn.pl