Na rynku pośrednictwa nieruchomości ważną cezurą jest data 1 stycznia 2014 roku. Od tamtego momentu zawód pośrednika funkcjonuje na zupełnie nowych zasadach. Przeszedł tzw. deregulację, co oznacza po prostu tyle, że pośrednikiem może zostać nieomal każdy. Osoba taka nie musi już posiadać kierunkowego, wyższego wykształcenia i licencji zawodowej. Nie musi odbywać także – koniecznej wcześniej – praktyki. Zmieniła się również odpowiedzialność zawodowa pośrednika. Obecnie niezadowolony klient może z nim się po prostu sądzić – w sądzie powszechnym. Wcześniej pośrednikowi groziły konsekwencje zawodowe – przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej. Obecnie nie ma już możliwości „poskarżenia” się na nierzetelnego agenta, w wyniku czego straci on prawo wykonywania zawodu. W praktyce więc każdy może być pośrednikiem, pod warunkiem wykupienia odpowiedniego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za wyrządzone szkody.

Zmiany prawne wywołały jeden skutek – na rynku przybyło najróżniejszych, często jednoosobowych „biur” pośrednictwa nieruchomości. Niestety jakość oferowanych usług od tego nie wzrosła. W tym kontekście warto więc wskazać, jakie obowiązki powinien wypleniać rzetelny pośrednik.

Umowa i jeszcze raz umowa

W świetle obecnych uregulowań prawnych jedynym dokumentem, który je określa jest umowa pośrednictwa, która musi być zawarta w formie pisemnej – pod rygorem nieważności. To tam klient znajdzie zakres obowiązków pośrednika i z ich wykonania powinien go rozliczać. Jeśli nie zależy nam na partnerze, który będzie dla nas wsparciem na każdym etapie transakcji, możemy podpisać umowę ograniczającą odpowiedzialność pośrednika po prostu do znalezienia odpowiedniej nieruchomość i pobrania prowizji.

Profesjonalne pośrednictwo to jednak coś zupełnie innego. Umowa na świadczenie usług pośrednictwa powinna być czytelna i jasna. W sposób precyzyjny ma określać jej czas trwania, warunki finansowe, odpowiedzialność obu stron i wreszcie zakres obowiązków.
Dobry pośrednik to taki, który przeprowadzi klienta przez całą transakcję i będzie dysponował odpowiednią merytoryczną wiedzą, dzięki czemu – nawet kosztem własnego interesu – oceni opłacalność danej inwestycji – np. kupna mieszkania i podzieli się z nią klientem oraz wskaże alternatywne rozwiązania.

Oprócz sprzedania lub wyszukania nieruchomości dla klienta, uzyska pełną informację na temat stanu prawnego (w tym celu zapozna się z niezbędną dokumentacją – księgą wieczystą, uzyska informacje o meldunku, ewentualnym zadłużeniu nieruchomości itp.), zorganizuje wizytę w mieszkaniu, przedstawi rzetelne dane na temat kosztów utrzymania nieruchomości i stanu technicznego – nie zatajając wad obiektu. Wreszcie zorganizuje wizytę u notariusza, celem podpisania aktu notarialnego. Rzetelny pośrednik będzie towarzyszył klientowi do końca, co jednak nie oznacza, że ma go we wszystkim wyręczać. Powinien natomiast pokierować klienta w zakresie przeprowadzenia bezpiecznej transakcji, na bieżąco informować go o koniecznych dokumentach i działaniach, które leżą po jego stronie. Niekoniecznie jest zobowiązany jeździć każdorazowo z klientem np. do spółdzielni mieszkaniowej, czy załatwiać „przepisanie” mediów, ale dobrze jest, jeśli wyraźnie wskaże klientowi kroki, których powinien dokonać oraz terminy na ich dokonanie.

Dobrze jest jeśli pośrednik dysponuje odpowiednim merytorycznym przygotowaniem do zawodu, nie tylko w zakresie formalności koniecznych do przeprowadzenia oraz umiejętności wyszukania odpowiedniej oferty, ale też szerzej – w zakresie wiedzy o rynku. Dobry pośrednik to taki, który nie ograniczy się wyłącznie do sprzedaży mieszkania, ale wskaże klientowi na ewentualną opłacalność (bądź brak) danej transakcji Porówna cenę do stawek rynkowych, a nawet – kosztem swojej prowizji – zaproponuje rozwiązanie alternatywne, korzystniejsze dla klienta.

Dobry pośrednik – oprócz znalezienia odpowiedniej nieruchomości – także zadba o bezpieczeństwo transakcji. Uzyska pełną wiedzę na temat stanu prawnego obiektu, sprawdzi dokumentację, uzyska wiedzę o zadłużeniu, meldunku, kosztach eksploatacyjnych, wadach technicznych itp. - którą przekaże klientowi. Pośrednik zorganizuje również wizytę w nieruchomości oraz umówi spotkanie z notariuszem, celem podpisania aktu. Będzie służył swoją wiedzą klientowi do końca, informując o koniecznych wizytach – m.in spółdzielni mieszkaniowej, o przepisaniu mediów itp.

Gdzie szukać dobrego pośrednika

Jeśli oczekujemy kompleksowej usługi i profesjonalizmu warto postawić na ludzi, którzy funkcjonują w tym zawodzie na starych zasadach, a więc posiadają licencję. Oczywiście w dobie internetu opinie o pośrednikach znajdziemy szybko. Znacznie pewniejszym partnerem dla klienta jest biuro o ugruntowanej renomie, funkcjonujące od wielu lat na rynku, dysponujące odpowiednim zapleczem organizacyjnym i prawnym, posiadające sieć oddziałów. Taka firma ma wypracowany własny model współpracy z klientem, dzięki czemu unikniemy nieprzyjemnych niespodzianek.

Dagmara Komarnicka
Analityk WGN