Wszystko to wynika z ostrej rywalizacji o klientów. Rynek nowoczesnego handlu staje się coraz trudniejszy. Przede wszystkim się nasyca. W naszym kraju na 1000 osób przypada około 240 mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej. To tylko nieznacznie mniej niż w Europie Zachodniej. Niektóre miasta regionalne mają poziom nasycenia jednak zdecydowanie wyższy. Wg PRRF (dane za I półrocze 2016) wśród ośmiu największych rynków handlowych w Polsce największym poziomem nasycenia nowoczesną powierzchnią handlową niezmiennie charakteryzują się aglomeracja wrocławska (817 m2/1 000 mieszkańców) oraz poznańska (764 m2/1 000 mieszkańców).
Co prawda w Polsce ciągle przybywa nowych obiektów handlowych. Po eksploracji mniejszych rynków deweloperzy wrócili do dużych miast i – co ciekawe – budują m.in. tam gdzie rynek jest pełny. Przykładem może być niedawno uruchomiona Posnania w Poznaniu, czy też budujące się centrum handlowe Wroclavia w stolicy Dolnego Śląska. Mimo to złote czasy dla centrów już mijają. Klienci odkochują się powoli w galeriach. Znów chętniej patrzą na lokalne sklepiki, a zamiast sieciowej sztampy doceniają produkty niszowych, lokalnych producentów, czy też tzw. bio. We znaki daje się też konkurencja ze strony handlu internetowego.
Wszystko to sprawia, że centra muszą rywalizować zróżnicowaną ofertą. Stawiają głównie na rozrywkę i rekreację. Przykładem, jak daleko może to pójść, niech będzie Madryt i tamtejsze centrum Xandau, które proponuje swoim klientom takie atrakcje jak SnowZone – kryty stok narciarski przeznaczony zarówno dla narciarzy jak i snowboardzistów, ale także kino z 15 salami, kręgielnię, tor gokartowy, park rozrywki dla dzieci oraz pole do mini-golfa.
I u nas obserwujemy dynamiczny rozwój oferty rozrywkowej, sportowej i rekreacyjnej - zarówno wnętrz centrów handlowych, jak i terenów wokół. Powstaje zewnętrzna atrakcyjna infrastruktura, z małą architekturą, zielenią ławkami, ścieżkami rowerowymi, sprzętem do trenowania na powietrzu itp.
W rozbudowującym się Porcie Łódź poza już istniejącą siłownią zewnętrzną, pojawi się boisko do gry w piłkę plażową oraz badmintona. Wewnątrz natomiast centrum zorganizuje powierzchnie biurowe i coworkingowe. W strefie tej dostępne będzie szerokopasmowe WiFi, drukarka czy faks. W planach jest także powstanie – w korytarzu prowadzącym na Patio Centrum – miejsca wypoczynku i relaksu, w którym znajdą się maszyny typu vending (kawa, napoje, przekąski), miejsca do ładowania telefonów, sofy , kanapy, telewizja, książki oraz gry.
Nowym trendem są rozrywki o charakterze multimedialnym. Nie chodzi tylko o kina 3D. W centrum handlowym Blue City pojawił się Time Machine Minigolf – pierwsze w Polsce 18-dołkowe, interaktywne pole do gry w technologii 3D i UV. Inny najemca to Macro Games Cube. Odwiedzający mogą skorzystać z dwunastu profesjonalnych stanowisk komputerowych (a na nich najpopularniejsze gry) raz stanowiska rzeczywistości wirtualnej (VR). Na najmłodszych czekają zajęcia z Minecrafta. W najbliższym czasie najemca planuje wprowadzić specjalnie dopasowane pakiety atrakcji dla e-sportowców, szkół, firm i zorganizowanych grup.
To tylko przykłady z całej palety podobnych działań w wielu obiektach w kraju. Rozrywka to nie wszystko. Dziś do centrum możemy iść np. po to, by zapłacić rachunki, załatwić sprawy urzędowe. Coraz częściej wśród najemców są np. agencje pocztowe. W Polskich centrach handlowych funkcjonują już nawet biblioteki (Centrum Handlowe Manhattan w Gdańsku, Centrum Handlowe Forum w Gliwicach), czy przedszkola (galeria Sky Tower we Wrocławiu). Absolutnym standardem stały się miejsca typu place zabaw dla dzieci, często w rozbudowanej formule – z opiekunami, zajęciami tematycznymi itp. Ofertę uzupełniają biura do wynajęcia, strefy coworkingu, czy apartamenty.
Czy te działania, mające uatrakcyjnić nowoczesny handel, przyniosą skutek? Wydaje się, że na dłuższą metę nasycenie rynku i tak wyeliminuje najsłabszą ofertę. Silna konkurencja to wyzwanie przede wszystkim dla starszych obiektów. W dobie nasycania się rynku, muszą stawiać na modernizację, jeśli chcą przetrwać.
Marcin Moneta
Dział Analiz WGN