Przez wiele lat mieszkania TBS uznawane były za wyjątkowo dobrą okazję. Przyciągały najemców przede wszystkim bardzo atrakcyjną ceną najmu. Skąd się ona bierze? TBS-y budowane są po bardzo niskich kosztach. Zawdzięczają to między innymi Bankowi Gospodarstwa Krajowego, którzy oferuje TBS-on preferencyjny kredyt. Ponadto udziały w budowaniu TBS-ów posiadają najczęściej gminy, które są właścicielami gruntów, na których te budynki powstają. Gminy dostarczają nie tylko grunty, ale również zasilają budowę finansowo. Dzięki temu koszty budowy mieszkań w systemie TBS obniżają się.

Aby wynająć mieszkanie od Towarzystwa Budownictwa Społecznego, należy spełnić określone kryteria. Można się z nimi zapoznać w ustawie o TBS. Grupą docelową są osoby, których nie stać na zakup własnego mieszkania z rynku pierwotnego lub wtórnego, lecz przy tym muszą one posiadać udokumentowane dochody.
Co więcej, osoba, która stara się o wynajęcie mieszkania TBS, nie może posiadać innego mieszkania własnościowego, lokatorskiego bądź spółdzielczego. Dotyczy to oczywiście miasta, w którym chciałaby ona wynająć mieszkanie w systemie TBS. W tym miejscu należy również wspomnieć o tym, że aby wynająć mieszkanie od Towarzystwa Budownictwa Społecznego, należy wykonywać pracę w mieście, w którym o to mieszkanie będziemy się starać. Nie ma więc możliwości, abyśmy pracowali w jednym mieście, a mieszkali (w TBS-ie) w innym.

Przez wiele lat można było usłyszeć, że mieszkania TBS będzie można wykupić na własność. Nic bardziej mylnego. To, czym odróżnia mieszkania w systemie TBS od „zwykłych” mieszkań z rynku wtórnego i mieszkań z rynku pierwotnego jest fakt, że na zawsze pozostają one własnością danego Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Oznacza to, że mieszkania TBS nie można przepisać rodzinie w testamencie, nie może go również sprzedać itp. Ponadto, aby wykonać gruntowny remont, który wpływałby na obecny układ mieszkania, należy posiadać zgodę od Towarzystwa Budownictwa Społecznego.

Niewątpliwą wadą mieszkań w systemie TBS jest ich wysoki czynsz, z którego opłacane są również koszty budowy inwestycji. Szacuje się, że opłaty za mieszkanie nie powinny pochłaniać więcej, niż ok. 25 procent domowego budżetu.
Czynsz w mieszkaniach TBS to tzw. czynsz regulowany, którego wysokość ustalana jest przez zgromadzenie wspólników Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Na czynsz składają się nie tylko opłaty administracyjne, ale również koszty utrzymania TBS-u, fundusz remontowy i koszty eksploatacji budynku. Dodatkowo do czynszu dolicza się kwotę, która przeznaczana jest na spłatę kredytu, który został zaciągnięty przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego na cel budowy mieszkań.

Z czym jeszcze musi liczyć się przyszły najemca TBS-u? Jeśli będzie chciał wynająć takie mieszkanie, będzie zobowiązany do wpłaty kaucji zabezpieczającej. Jest ona zwrotna, i powraca do najemcy po powtórnemu przekazaniu mieszkania z powrotem w ręce Towarzystwa. Kaucja zabezpieczająca może wynosić do 10 procent wartości odtworzeniowej mieszkania.

Jak widać na podstawie powyższych informacji, mieszkania w systemie TBS znacząco różnią się od „zwykłych” mieszkań dostępnych na rynku. Warto gruntownie przemyśleć ich zalety i wady, zanim ostatecznie zdecydujemy się na wynajęcie takiego mieszkania od Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Pamiętajmy bowiem przede wszystkim o tym, że mieszkanie TBS nigdy nie będzie stanowiło naszej własności.

Magdalena Paluch
Dział Analiz WGN