Z raportu firmy Cushman & Wakefield wynika, że w 2010 r. nastąpił gwałtowny spadek liczby nowych centrów handlowych w Europie – największy od 1983 r.
W ubiegłym roku oddano do użytku ok. 5,2 mln mkw. powierzchni, czyli o 30% mniej niż rok wcześniej. To drugi kolejny rok spadku podaży nowej powierzchni w centrach handlowych. Oczekuje się jednak, że w 2011 r. aktywność deweloperska wzrośnie na większości rynków. Do końca bieżącego roku ma powstać 6,9 mln mkw. nowej powierzchni. Sytuacja na rynkach jest nadal niepewna w wielu krajach Europy – realizacja przyszłych projektów jest uzależniona od wzrostu gospodarczego, sprzedaży detalicznej i popytu najemców. Jeżeli wszystkie obiekty zostaną ukończone w terminie, łączna podaż nowej powierzchni w bieżącym roku przekroczy ubiegłoroczną o 33%.
W 2010 r. otwarto w Europie 165 nowych centrów handlowych. Łączne zasoby powierzchni najmu brutto (GLA) w centrach handlowych w Europie wynoszą ponad 131,9 mln mkw. Tak jak w latach poprzednich najwięcej nowej powierzchni oddano do użytku w Europie Środkowo-Wschodniej (63%). Największym obiektem ukończonym w ubiegłym roku było centrum handlowe City-Park Grad w Woroneżu o powierzchni 144.300 mkw., które obecnie jest największym centrum handlowym w Rosji, nie licząc Moskwy. Rosja odnotowała najwyższy wzrost aktywności wśród wszystkich badanych rynków, na ten kraj przypadła jedna czwarta podaży nowej powierzchni w 2010 r.
Na wielu rynkach Europy Środkowo-Wschodniej wielkość powierzchni handlowej wyraźnie się zwiększyła, szczególnie w Bułgarii, gdzie otwarto siedem nowych obiektów, co oznacza wzrost w skali rocznej o 139%. W Europie Zachodniej najwięcej nowej powierzchni trafiło na rynek we Włoszech i w Hiszpanii. W 2010 r. we Włoszech otwarto 15 nowych centrów handlowych, a 4 obiekty zostały rozbudowane. Natomiast w Hiszpanii ukończono 7 nowych projektów i 3 rozbudowy. Spadek aktywności deweloperskiej dotknął Niemcy, Portugalię i Francję.
Rosja i Turcja są nadal w czołówce krajów europejskich pod względem liczby przygotowywanych nowych projektów. Na te kraje przypada ponad 40% wszystkich obiektów planowanych w Europie na lata 2011-2012. Oczekuje się dalszego znacznego wzrostu aktywności deweloperskiej w bieżącym roku na obu tych rynkach. Do końca 2012 r. w Rosji powstanie ponad 3 mln mkw. powierzchni najmu brutto, natomiast w Turcji podaż nowej powierzchni wzrośnie o prawie 1,8 mln mkw.
W 2010 r. odnotowano wzmożoną aktywność inwestycyjną we wszystkich sektorach. Wartość transakcji inwestycyjnych w nieruchomości handlowe w Europie wyniosła 38,5 mld euro, co stanowi wzrost o 72% w porównaniu z 2009 r. We wszystkich krajach europejskich stopy kapitalizacji dla powierzchni w najlepszych centrach handlowych ulegały dalszej kompresji, przy czym największą odnotowano w Rosji, gdzie pod koniec roku stopy kapitalizacji wyniosły 10%. W 2011 r. aktywność na rynku inwestycyjnym w Europie nieznacznie wzrośnie, a stopy kapitalizacji raczej utrzymają się na stabilnym poziomie lub lekko spadną. Udział rynku nieruchomości handlowych w łącznej wartości inwestycji w nieruchomości komercyjne zwiększył się z 30% w 2009 r. do poziomu 33%, co świadczy o rosnącej popularności tej klasy aktywów.
ilustracja: Westfield Shopping Centre w Londynie,
źródło:Cushman&Wakefield
źródło: Property Journal nr 4-5/2011