Jednak wykonywanie wszystkich prac remontowych i budowlanych w obiekcie wpisanym do rejestru zabytków musi być prowadzone zgodnie z wytycznymi wojewódzkiego konserwatora zabytków i pod jego nadzorem. Najprostsze nawet prace remontowe, np. malowanie elewacji, wymagają pozwolenia konserwatora, który może nakazać inwestorowi zlecenie przeprowadzenia badań konserwatorskich na jego koszt. Badania takie, i na ich podstawie szczegółowe wytyczne konserwatorskie z programem zagospodarowania, poprzedzają wykonanie wszelkich prac projektowych remontu albo rozbudowy obiektu, potrzebnych do wydania pozwolenia na budowę.
Pozwolenie konserwatora potrzebne jest również na umieszczenie na elewacji szyldu, banneru reklamowego czy tez flagi.
Przedstawiciele wojewódzkiego konserwatora zabytków są upoważnieni do wyrywkowych kontroli na budowie i wstrzymania robót, w przypadku stwierdzenia odstępstw od zatwierdzonych wytycznych. Decyzja wstrzymująca wygasa po dwóch miesiącach, jeżeli w tym czasie inwestor nie otrzyma nakazu rozbiórki lub zalegalizowania wykonanych prac.
Inwestor może zwrócić się do wojewódzkiego konserwatora zabytków o przyznanie dotacji na sfinansowanie części lub całości prac remontowych i budowlanych, w tym na robociznę i zakup materiałów budowlanych. Uzyskanie takiego wsparcia nie jest jednak proste. Wielkość kwoty dotacji każdorazowo ustala generalny konserwator zabytków, a przekazana może być ona przed rozpoczęciem prac, w trakcie lub po ich zakończeniu, na podstawie udokumentowanych wydatków.