Z inicjatywy Polsko - Ukraińskiej Fundacji PAUCI w dniach od 8 do 14 lipca bieżącego roku w Żytomierzu i w Połtawie na Ukrainie przebywali eksperci Europejskiego Instytutu Nieruchomości, Jacek Kolibski i Henryk Rand. Prowadzili tam szkolenia i konsultacje w zakresie organizacji i zarządzania wspólnotami mieszkaniowymi, a także przekazywali polskie doświadczenia w zakresie profesjonalizacji zawodów rynku nieruchomości. Szczególnie interesujące doświadczenie ukraińskich OSBB (wspólnot mieszkaniowych) wynikały z różnic dotyczących regulacji prawnych rynku nieruchomości.
Powszechne uwłaszczenie – prywatyzacja zasobów mieszkaniowych, jaka dokonała się na Ukrainie, zderzyła się z brakiem świadomości ekonomicznej nowo wykreowanych właścicieli mieszkań. Tytuł własności, jaki otrzymali dotychczasowi lokatorzy i najemcy, w zasadzie nie zmienił ich podejścia do sposobu używania i dbałości o nowo otrzymaną własność. Stąd też stan zasobów mieszkaniowych budzić może często uzasadnione obawy. Nie wspomnę już o estetyce, która bardzo często odbiega od standardów europejskich i takich, które my uznalibyśmy za możliwe do zaakceptowania.
Polscy eksperci szczególną uwagę poświęcali problemom indywidualizacji kosztów w zarządzaniu wspólnotami. Nagminną praktyką na Ukrainie jest brak opomiarowania infrastruktury technicznej mieszkań, w związku z tym trudno mówić o racjonalizacji zużycia wody, ciepła czy energii elektrycznej. Wciąż jeszcze dominuje myślenie, że obowiązkiem rządu, władz lokalnych jest pokrywanie w znaczącym stopniu kosztów utrzymania mieszkań, a brak indywidualnych liczników taką świadomość wzmacnia. Nieliczni zarządcy, którzy próbują w swoich wspólnotach wdrażać programy racjonalnego zarządzania zasobem mieszkaniowych, napotykają na szereg trudności, z których podstawowe to: brak obowiązku przynależności do wspólnot mieszkaniowych właścicieli wyodrębnionych lokali, oraz problemy z termomodernizacją. Wiaczesław Gusjew , koordynator programu PAUCI w Kijowie, problemom termomodernizacji poświęca wiele uwagi. Propaguje idee i przygotowuje szereg projektów dotyczących audytów energetycznych, zarówno w zasobach mieszkaniowych, jak i budynkach użyteczności publicznej (przedszkola, szkoły, urzędy), a w ślad za nimi zostają określone warunki techniczne ich docieplania.
Uczestnicy programu szkoleniowego oglądali wspólnie poszczególne obiekty, którymi zarządzają członkowie wspólnot mieszkaniowych. Ukraińscy zarządcy przedstawiali swoje problemy i małe sukcesy, które były możliwe do osiągnięcia dzięki zmianie mentalności i ogromnej konsekwencji, jaką wykazują w codziennej pracy. W Żytomierzu jeden z zarządców z dumą opowiadał o zamontowaniu liczników energii w całym budynku, który liczy ponad sto lokali mieszkalnych i modernizacji kotłowni, co pozwoliło na uzyskanie znacznych oszczędności. To, co dla nas od lat jest już normą w zarządzaniu zasobami mieszkaniowymi na Ukrainie w OSBB staje się często wzorem do naśladowania. Henryk Rand, w trakcie realizacji programu szkoleniowego, odpowiadał na liczne pytania zarządców wspólnot mieszkaniowych, dotyczących technicznych aspektów zarządzania nieruchomościami, szczególnie w zakresie rozdziału kosztów związanych z częściami wspólnymi budynków i miejscami postojowymi. Ważnym elementem dyskusji były kwestie związane z wewnętrzną strukturą wspólnot mieszkaniowych, formami reprezentacji i prawnych instrumentów ochrony i zabezpieczeń małych udziałowców we wspólnocie. Dużo uwagi ukraińscy członkowie wspólnot poświęcali polskim regulacjom prawnym dotyczącym głosowania na zebraniach wspólnot, nie według posiadanych udziałów, ale w trybie jeden lokal mieszkalny - jeden głos.
Polskich ekspertów zaskoczył sposób wykonywania dociepleń budynków OSBB, szczególnie w Żytomierzu, polegający na tym, że w wielokondygnacyjnym, wielo klatkowym budynku, poszczególni właściciele mieszkań przyklejają styropian i wykonują tynk mineralny tylko na części elewacji zewnętrznej, która przylega bezpośrednio do ich mieszkań. Oczywiście taka termomodernizacja nie daje żadnych efektów, a co więcej nie poprawia estetyki budynków. W trakcie szkolenia w Żytomierzu tematyce tej poświęcono szczególnie dużo uwagi.
Kolejnym etapem szkolenia członków wspólnot mieszkaniowych na Ukrainie, organizowanego przez PAUCI ,będzie staż wybranych zarządców w dniach 20-25 sierpnia br. w Krakowie. Został ustalony szczegółowy program, a eksperci z Europejskiego Instytutu Nieruchomości będą chcieli w formie warsztatowej zapoznać swoich ukraińskich partnerów ze specyfiką zarządzania wspólnotami mieszkaniowymi w Polsce. W planach jest też uczestnictwo w programie dotyczącym termomodernizacji i audytów energetycznych w ośrodku szkoleniowym ATTIC.
Podobnie, jak na Ukrainie polskim ekspertom udało się odwiedzić najstarsze zabytki w Żytomierzu, Kijowie i w Połtawie, tak również w programie pobytu członków wspólnot mieszakowych z Ukrainy przewidziano możliwość zwiedzania Krakowa, a także wizyty studyjne w Bochni, Myślenicach i Tarnowie.
Jacek Kolibski, Henryk Rand
Europejski Instytut Nieruchomości
źródło: Property Journal  8-9/2012